توضیحات

در خصوص کتاب ایرادات مانع استماع دعوا در رویه قضایی و راهکارهای گذر از آن با تکیه بر اصل استماع دعوا باید اشاره کرد که دادخواهی حق قانونی همه اشخاص است و هر شخصی که حق او تضییع یا انکار شده است برای احقاق حق خود می‌تواند به مراجع قضاوتی مراجعه نماید .
هدف اصلی از طرح دعوا ،رسیدگی و احقاق حق و تحصیل حکم مطلوب است و بنابر تصریح قانون ،دادگاه‌ها مکلفند که حکم مقتضی برای هر دعوا را در قوانین بیابند. در این بین یکی از چالش‌های مهم در حوزه دادرسی در ساحت استماع یا عدم استماع دعوا بروز می‌کند. به عقیده نگارنده، اصل بر این است که دادگاه با صدور حکم ،احقاق حق و فصل خصومت نماید .
در کنار اصل استماع دعوا مواردی از عدم قابلیت استماع نیز در قوانین خودنمایی می‌کند از جمله این موارد عبارتند از :عدم پذیرش دعاوی مستند به اسناد عادی طبق مواد ۲۲ ،۲۴ ،۴۶ ،۴۷ و ۴۸ قانون ثبت اسناد و املاک ،عدم پذیرش دعوای انتقال مورد اجاره به استناد اسنادعادی طبق ماده ۱۹ قانون روابط موجر و مستأجر مصوب ۱۳۵۶ ،عدم پذیرش دعوا در خارج از موعد قانونی ،عدم پذیرش دعوای رفع تصرف عدوانی بعد از دعوای مالکیت وفق ماده ۱۶۳ قانون آیین دادرسی مدنی ،عدم پذیرش دعاوی راجع به قمار و گروبندی (ماده ۶۵۴ قانون مدنی )و عدم پذیرش دعوای اعسار از تاجر .
بنا به مراتب فوق سعی می‌شود که در کتاب ” ایرادات مانع استماع دعوا در رویه قضایی و راهکارهای گذر از آن با تکیه بر اصل استماع دعوا” به پرسش‌های زیر پاسخ داده شود:
۱منظور از اصل استماع دعوا چیست و مبانی آن چیست و موقعیت حقوقی این اصل و قلمرو موضوعی عدم استماع دعوا در فرایند رسیدگی به دعاوی حقوقی کجاست؟
۲شرایط و موانع قانونی جریان اصل استماع دعوا کدام است؟
۳موانع رویه ای موجه( مبتنی بر تحلیل آرای قضایی) و غیر موجه و قابل انتقاد( مبتنی بر تحلیل آرای قضایی )در جریان اصل استماع کدام است ؟
۴ با چه روش ها و استدلال هایی می توان از دام ایرادات و قرارهای غیر موجه عدم استماع رهایی یافت یا نظر دادگاه عالی را در جهت نقض این قرار و تکالیف دادگاه تالی به رسیدگی ماهوی جلب نمود؟ ۵ تکلیف دعوایی که مطابق قانون مطرح نمی‌شود و به عبارت دیگر خواهان در طرح آن یکی از تکالیف قانونی را رعایت نمی‌کند چیست ؟
۶ آیا عدم رعایت هر یک از مقررات قانونی در شکل طرح دعوا به کلی موجب عدم استماع است یا اینکه ضمانت اجرای دیگری هم متصور است ؟یا اینکه ممکن است ضمانت اجرای خاصی نداشته باشد ؟
۷ عدم رعایت کدام یک از مقررات قانونی موجب عدم استماع دعوا می‌شود و کدام یک اقتضای چنین اقدامی را ندارد