توضیحات

اگر بگویند اصل دفاع در دادگاه، دفاع شفاهی است سخنی گزاف و بیهوده نگفته‌اند. بسیاری از شنیده‌ها، خوانده ها، و دیده‌ها نیز این اصل را تایید می‌کند.

با اینکه در نگارش کتاب‌های قبلی از جمله« آیین نگارش حقوقی و کلیات عملی علم حقوق»« هنر دفاع در دادگاه‌ها» و« آداب و شگردهای وکالت دعاوی» به مقوله دفاع شفاهی پرداخته شده اما در کتاب دفاع و استدلال شفاهی در دادگاه منحصراً دفاع شفاهی مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد.

اگرچه « دفاع مکتوب» نیز، که به صورت دادخواست و لایحه عرضه می‌شود، در جای خود مهم و تعیین کننده است و چه بسا در مواردی از دفاع شفاهی اهمیت بیشتری دارد. به ویژه آنکه در دعاوی مدنی (حقوقی) حمله خواهان با «دادخواست» آغاز و خوانده در مرحله بدوی, قانوناً, مکلف به دفاع شفاهی می‌شود. اما در اغلب موارد لایحه دفاعیه مکمل دفاع شفاهی است.

وقتی از وکلای نام آور، ماهر و چیره دست سخن به میان می‌آید معمولاً از کسانی نام می‌برند که مدافعات شفاهی آنها به ویژه در امور کیفری و بالاخص در مسائل جنایی مشهور خاص و عام است .

با اغتنام فرصت پیش آمده ذکر این نکته ضروری است که (احتمالاً خوانندگان بزرگوار کتاب‌های اینجانب نیز متوجه شده‌اند) نکاتی چند در همه کتاب‌ها به گونه‌ای تکرار شده است. مثلاً موضوع روش پاسخگویی به برخی عوام ناآگاه یا خواص مغرض آگاه که به ناحق به وکلا حمله می‌کنند. علت تکرار هم همواره اهمیت موضوع و یا اقتضای حرفه وکالت بوده که برای همکاران جوان ایجاب می‌کند نسبت به این موارد آگاهی کامل داشته باشند. برخی از این مطالب_ با وحدت مضمون و تفاوت در الفاظ_ در کتاب حاضر نیز آمده است.

در معرفی کتاب دفاع و استدلال شفاهی در دادگاه باید بگویم اگرچه استخوان بندی و تقسیمات مطالب عمدتاً از کتاب قاضی آمریکایی عالی رتبه، گرفته شده اما محتوای آن مربوط به نظام قضایی و حقوقی ایران است.

در بسیاری موارد بین مشکلات وکلای ایرانی و مسائل همکاران آمریکایی آنان تشابهات فراوان و چشمگیری وجود دارد. در عین حال هر گروه با معضلات ویژه خود دست به گریبان است که ریشه در ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی متفاوت دو جامعه دارد. گمان می‌کنم و امیدوارم این کتاب کوچک بتواند برای کارآموزان وکالت و وکلای جوان و تازه کار مفید فایده باشد